Gezondheid tijdens de bouw

Voor dit artikel heb ik een interview afgenomen met projectmanager Anton van Bethray van Ditt officemakers. Zelf ben ik veel bezig met gezonde kantoorontwerpen, een belangrijke vraag daarbij is; hoe worden deze ontwerpen gerealiseerd. Een gezond en veilig bouwproces is minstens zo belangrijk als een uiteindelijk gezond resultaat van een project.

Hoe belangrijk is gezondheid tijdens de bouw voor jou?
Anton: Gezondheid op de bouw betekent voor mij een veilig proces begeleiden. Voor mij is dit het allerbelangrijkste. Als projectmanager moet je de regelgeving omtrent veiligheid volledig omarmen, anders is het moeilijk navolging te krijgen bij onderaannemers.

Wat doe jij zelf aan gezondheid tijdens de bouw?
Anton: Ik ben in het bezit van een VCA certificaat. VCA staat voor ‘Veiligheid, Gezondheid en Milieu (VGM) Checklist Aannemers’ en is bedoeld om uitvoerders veiliger te laten werken en ongevallen op de bouw te reduceren. Werken volgens de VCA is in Nederland verplicht, toch merk ik helaas dat sommige bouwers er niet aan voldoen en ook aannemers zien vaak zaken door de vingers. Oudere bouwvakkers willen vaak op hun eigen vertrouwde manier werken, het is aan ons de taak om de VCA normaal te maken om ook hen te beschermen. Kan je enkele voorbeelden noemen van VCA regels waar aan voldoen moet worden?
Anton: Het dragen van bescherming, zoals werkschoenen, helmen, gehoorbeschermers en mondkapjes is essentieel. Er moet gestofzuigd worden in plaats van vegen, om fijnstof te minimaliseren. De vloer opruimen en schoon achterlaten om struikelen te voorkomen. Verder moet al het elektrische (aan een snoer) gereedschap halfjaarlijks gekeurd worden, het is verboden om met ongekeurd gereedschap op de bouw te werken. Al het goedgekeurde gereedschap is voorzien van een sticker, dus dit is gemakkelijk te controleren.

Wat wordt er gedaan aan roken op de bouw?
Anton: Er zijn veel bouwers die roken, het is verboden om te roken in een gebouw wanneer het eenmaal lucht en waterdicht is. De rokers moeten dan naar buiten, als we op hogere verdiepingen aan het werk zijn, zie je dat er minder gerookt wordt tijdens werktijd. Een rookgebied creëren verder verwijderd van het pand vind ik geen goed idee, omdat er op die manier veel werktijd verloren gaat. Verder is er geen specifiek ontmoedigingsbeleid, het is uiteindelijk hun eigen verantwoordelijkheid.

Wat zie je het meest fout gaan op de bouw?
Anton: Voornaamste regel is dat iedereen die een onveilige situatie detecteert, deze ten eerste veilig moet stellen en ten tweede melding moet maken bij de hoofdaannemer. Stap 1 wordt meestal overgeslagen, waardoor er veel mis kan gaan. Er gaat heel veel goed op de bouw, dat is heel fijn, maar tegelijkertijd maakt dat het moeilijker om veiligheid als serieus onderwerp te laten doordringen bij de werkers. Het is soms vechten tegen de bierkaai.

Wat zou je willen verbeteren aan de bouw als het om gezondheid gaat?
Anton: Voor veel uitvoerders is het moeilijk om lange termijn te denken, jonge werklui kunnen het zware werk makkelijk aan, zij denken niet na over of hun lichaam het werk later nog aankan. Er zijn veel nonchalante ZZP-ers binnen de bouw die amper nadenken over ziektekostenverzekering of hun pensioen. Ik zou willen dat ze bewuster zijn en meer nadenken over de toekomst.

Wat doe je zelf om gezondheid en veiligheid te verbeteren op de bouw?
Anton: Het beste dat ik kan doen is zelf het goede voorbeeld geven. Belangrijk is om vooral de jongeren mee te krijgen, voor hen moet het een gewoonte worden. Ik vind het wel moeilijk om ze te enthousiasmeren, iedereen reageert anders. Sommigen moet je aan de hand nemen en anderen vrij laten. Ik pak ze ook wel eens aan door ze met hun neus op de consequenties te drukken. Langzamerhand wordt het wel steeds veiliger op de bouw, maar er zijn nog veel verbeterpunten, die we met z’n allen moeten aangrijpen.